Eskişehir Devlet Demiryolları’nın kurucusu ve ilk genel müdürü Behiç Erkin anısına Tepebaşı Belediyesi tarafından ‘Atatürk, Eskişehir ve Behiç Erkin’ başlıklı panel düzenlendi. Demiryolunun Eskişehir’de yapılanmasıyla şehrin gelişiminin büyük bir ivme kazandığını belirten Prof. Dr. Ayla Efe, “Demiryolu, Eskişehir’in kültürel, sosyal ve ekonomik hayatına katkı sağladı. Demiryolunun gelmesiyle birlikte Eskişehir’de insan hareketliliği üst seviyeye çıktı.”
Devlet Demiryolları’nın kurucusu ve ilk genel müdürü Behiç Erkin anısına, Eskişehir Tepebaşı Belediyesi tarafından ‘Atatürk, Eskişehir ve Behiç Erkin’ başlıklı panel düzenlendi. Bu kapsamda Tepebaşı Belediyesi’nin Özdilek Sanat Merkezi’nde düzenlediği “Atatürk, Eskişehir ve Behiç Erkin” konulu panele meclis üyeleri ve çok sayıda Eskişehirli katıldı. Moderatörlüğünü İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyasi Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Prof. Dr. Mehmet Alkan’ın yaptığı panele katıldı. Dr. Ayla Efe, Prof. Dr. Temuçin Faik Ertan ve Prof. Dr. Kemal Yakut konuşmacı olarak yer aldı.
“ESKİŞEHİR ŞEHİR OLDUĞUNDA ŞEHİR OLDU”
Demiryolunun Eskişehir’de yapılanmasıyla şehrin gelişiminin büyük ivme kazandığını belirten Prof. Dr. Ayla Efe, “Demiryolu, Eskişehir’in kültürel, sosyal ve ekonomik hayatına katkı sağladı. Demiryolunun gelmesiyle birlikte, Eskişehir’de insan hareketi üst seviyeye çıktı. Bunda en büyük pay Behiç Erkin’e aitti. Eskisehir küçük bir kasaba iken büyük bir şehir haline geldi. “Demiryoluyla bu oldu. Bu bir şehrin hafızasıdır. Dönemin yazışmalarında demiryolu üzerinde Eskisehir’in ismi Eskisehir olarak geçiyordu” dedi.
“BEHİÇ ERKİN’İN MÜCADELEDE BÜYÜK PAYI VAR”
Prof. düşman olduk ve bu konuda yetişmiş insan gücü açısından zayıftık İşgal edilen Türkiye haritası ve demiryolu Harita ile maden haritasını üst üste koyduğumuzda ülkemizi tamamen sömürgeleştirmek istediklerini anlıyoruz. işgal yıllarında. Milli Mücadele sırasında demiryollarının yüzde 85’i işgalci devletlerin elindeydi. Demiryollarının batılılar tarafından inşa edilmesi ve işletilmesi bizi bazı yönlerden zor durumda bıraktı.Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları Behiç Erkin’in de aralarında bulunduğu demiryolu işletmelerini yabancılardan satın alma eğilimindeydiler.Bunun nedeni bağımsızlık duygusuydu.1.Dünya Savaşı sırasında bu çok zordu.Bunda Behiç Erkin’in de büyük payı vardı. Atatürk’ün demiryollarını millileştirme kararı zaten 1922’de alınmıştı. “Çok ciddi çalışmalar yapılıyor” dedi.
“İNGİLTERE BAŞKENTİ PEŞİN OLDU”
İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyasi Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Alkan, “İzmir’e ilk demiryolunu yapan İngiliz şirketiydi. 1864’te incir ve üzüm ithal etmeyi hedefleyerek Afrikalı köleler getirdiler.” Bu topraklara çalışmak için gittiler. İngiliz sermayesi her zamanki gibi acımasızdı. Osmanlı’nın demiryolu yapacak parası yoktu. “Sistem yap-işlet-devret şeklindeydi. Demiryolunun geçtiği bölgelerdeki madenler ve hatta bazı vergiler şirketlere devredildi. Bu nedenle güzergahlar S çizilerek yapıldı. Ancak yolcu ve yük taşımacılığından bir kar elde edemediler” dedi.
“ŞEHRİMİZİN SOSYAL YAPISI DEĞİŞTİ”
Prof. Dr. Kemal Yakut ise arşiv fotoğraflarından bir sunum yaparak, “100 yıl önce yine Köprübaşı odaklı bir gelişme vardı. Demiryolları aracılığıyla şehrimize göç oldu, sosyal yapı değişti. pay ve servet zenginleşti. Cumhuriyet döneminin arifesinde, Eskişehir büyük bir darbe aldı ve 2 Eylül 1922’de Yunan işgali “bitince şehri yakıp gittiler. İnsan sermayesi de burada yakıldı. Mustafa Kemal Atatürk’ün Eskişehir ziyaretinde iki değerli mesajı vardı. 15 Ocak 1923’te ülkenin geleceğine dair mesajlar verdi. Herkesin bildiğinin aksine Atatürk şehrimize 22 değil 23 kez geldi.” dedi. Panelin sonunda meclis üyeleri konuşmacılara çiçek takdim etti.
